นิติศาสตร์ และรัฐศาสตร์ที่ประเทศฝรั่งเศส

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีการจัดส่ง นักกฎหมายจากประเทศฝรั่งเศสมาเพื่อความร่วมมือ และช่วยเหลือในการจัดทำ ประมวลกฎหมายและกฎหมายอื่น ๆ ของประเทศไทย และได้ถือเป็นประเพณีสืบทอดความร่วมมือทางด้านกฎหมายและการบริหารราชการแผ่นดินตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา นักศึกษาไทยเป็นจำนวนมากเลือกที่จะศึกษากฎหมายฝรั่งเศส และหลายคนในจำนวนนี้อาจมีบทบาทสำคัญในทางการเมืองต่อไปในอนาคต กระแสความนิยมดังกล่าวยังคงเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ปัจจุบันมีนักศึกษาไทยจำนวนไม่น้อยที่กำลังศึกษาวิชากฎหมายอยู่ในมหาวิทยาลัยฝรั่งเศส นอกจากนี้ยังมีการจัดตั้งศูนย์ศึกษากฎหมายฝรั่งเศสในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยนักกฎหมายไทยที่สำเร็จการศึกษาจากประเทศฝรั่งเศส
ความร่วมมืออันดีระหว่าง 2 ประเทศ ได้ขยายตัวอย่างมากในช่วงเวลาที่ผ่านมา และเนื่องจากแนวความคิดทางด้านกฎหมายของทั้ง 2 ประเทศ มีความคล้ายคลึงกันมาก จึงได้มีการริเริ่มโครงการวิจัยใหม่ ๆ ระหว่างมหาวิทยาลัยฝรั่งเศสและไทย รวมทั้งเผยแพร่ผลงานไปยังประเทศอื่น ๆ ใน ภูมิภาคนี้ โดยเฉพาะในประเทศลาวและกัมพูชา นอกจากนี้ เพื่อให้ผลงาน ความร่วมมือดังกล่าวเป็นประโยชน์ในวงกว้าง รัฐบาลฝรั่งเศสและมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จึงได้ร่วมกันจัดการประชุม ว่าด้วยกฎหมายเปรียบเทียบ โดยเชิญกลุ่มประเทศอาเซียน ลาว และกัมพูชาเข้าร่วมประชุมด้วย การประชุมครั้งแรกจัดขึ้นที่กรุงเทพฯ เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539 โดยมี นาย Jacques TOUBON รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมฝรั่งเศสเข้าร่วมในการประชุม ครั้งนั้นด้วย
นอกจากนี้ ยังมีการจัดบรรยายพิเศษอย่างต่อเนื่องในด้านการบริหารราชการแผ่นดินโดยเชิญข้าราชการระดับสูงของฝรั่งเศส อาทิ อดีตรัฐมนตรี หรือผู้อำนวยการฝ่ายบริหารส่วนกลาง ฯลฯ มาเป็นวิทยากร การบรรยายเริ่มขึ้นในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2539 วัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้บริหารของไทย ได้รับทราบประสบการณ์ในการปฏิรูปโครงสร้างการปกครองของฝรั่งเศส
ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นับได้ว่าการศึกษาวิชาการทางด้านกฎหมายของประเทศไทยมีรากฐานอันยาวนานมาจากฝรั่งเศส

หลักสูตรของมหาวิทยาลัย
University Curriculum

การศึกษาทางด้านกฎหมายในฝรั่งเศสสามารถศึกษาได้เฉพาะใน มหาวิทยาลัยเท่านั้น

แนะนำหลักสูตรของมหาวิทยาลัย
ประเทศฝรั่งเศสมีสถาบันการศึกษาให้เลือกเป็นจำนวนมาก สำหรับ นักศึกษาที่จะไปเรียนด้านกฎหมาย มีมหาวิทยาลัย 49 แห่ง ที่เปิดสอนคณะนิติศาสตร์ และในจำนวนนี้มีมหาวิทยาลัยที่มีโครงการความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยกับประเทศไทยมากที่สุด คือ Université d’Aix-Marseille III และ Université de Toulouse

สาขาวิชาเฉพาะด้าน
สาขาวิชาเฉพาะด้านสำคัญ ๆ ที่เปิดสอนในมหาวิทยาลัย (ตั้งแต่ระดับ 2 ขึ้นไป)
Droit bancaire et financier (Banking and Financial Law) / Droit Canonique (Canonical Law) / Droit International (International Law) / Droit comparé (Comparative Law) / Droit des affaires / (Economic Law) / Droit de l’environnement (Environmental Law) / Droit de l’urbanisme (Urban Law) / Droit de la communication et de l’information (Communication Law) / Droit de la propriété (Property Law) / Droit fiscal (Fiscal Law) / Droit médical et de la santé (Medical Law) / Droit notarial (Notary Law) / Droit pénal (Penal Law) / Droit privé (Private Law) / Droit public (Public Law) / Droit social (Social Law) / Droits de l’Homme (Human Rights) / Histoire du droit (History of Law) / Sciences criminelles et carrières judiciaires (Criminal Science) / Administration publique (Public Administration)

หลักสูตรภาษาอังกฤษ
English Programs

เนื่องจากความสัมพันธ์ระหว่างยุโรปและเอเชียกำลังพัฒนา และมีความสำคัญมากขึ้น ทำให้มหาวิทยาลัยหลายแห่งได้เปิดหลักสูตรภาคภาษาอังกฤษขึ้น เช่น Universit้ d’Aix-Marseille III ได้เปิดหลักสูตร “Master’s Degree in European Business Law” ขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2540 สำหรับนักศึกษาและ ผู้ที่มีอาชีพเกี่ยวข้องกับกฎหมายจากประเทศในภูมิภาคเอเชีย หลักสูตรนี้ ประสบผลสำเร็จอย่างสูงและได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
เงื่อนไขเข้ารับการศึกษา
การเรียนนิติศาสตร์จำเป็นต้องมีความรู้ภาษาฝรั่งเศส และต้องมี ความรู้ทั่วไปอย่างดีเยี่ยม กล่าวคือนักศึกษาควรมีความรู้ทางภาษาระดับสูง และมีความรู้ด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคม และศิลปวัฒนธรรมทั้งภายในประเทศฝรั่งเศสและนานาประเทศอย่างกว้างขวาง นักศึกษาจะต้องมีการเตรียมตัวด้านความรู้พื้นฐานและด้านภาษาอย่างดีเป็นระยะเวลาพอควร
การเข้าศึกษาระดับอุดมศึกษา ในระดับปีที่ 1
เงื่อนไขการรับสมัครเข้าเป็นนักศึกษาในมหาวิทยาลัยชั้นปีที่ 1 เป็นแบบเดียวกันทั้งหมดทุกมหาวิทยาลัยคือ การสอบภาษาฝรั่งเศสและการสมัคร เรียน

การศึกษาต่อระดับสูง
นักศึกษาไทยที่จบปริญญาตรีแล้ว และต้องการศึกษาต่อในระดับสูงในฝรั่งเศส จะต้องตัดสินใจเลือกสาขาวิชาเฉพาะด้านก่อน ส่วนการจะได้เข้าศึกษาในระดับ Ma๎trise (ขั้นสุดท้ายของการศึกษาในระดับที่ 2) หรือ D.E.A. (ขั้นแรกของระดับที่ 3) นั้น ขึ้นอยู่กับผลการเรียนและเนื้อหาของหลักสูตรที่เคยศึกษามาก่อน โดยเฉพาะสำหรับบุคคลที่จะสมัครเข้า D.E.A. จะต้องผ่านการสอบสัมภาษณ์ และต้องเสนอรายละเอียดแผนการศึกษาล่วงหน้าด้วย

POLITICAL SCIENCES

รัฐศาสตร์ในระดับอนุปริญญามีสอนในสถาบัน Political Studies Institute (IEP : Institut d’Etudes Politiques) ซึ่งสังกัดอยู่กับมหาวิทยาลัย เว้นแต่สถาบัน Sciences-Po Paris ซึ่งเป็นสถาบันอิสระ มหาวิทยาลัยแต่ละแห่งสอนรัฐศาสตร์เฉพาะ ในระดับที่ 2 และ 3 ซึ่งจัดเป็นสาขาวิชาเฉพาะสาขาหนึ่งของสาขาวิชานิติศาสตร์มากกว่า หลักสูตรการศึกษาทางด้าน รัฐศาสตร์ไม่จำกัดอยู่ในเฉพาะเรื่องการเมือง การปกครองแต่ยังครอบคลุมถึงสาระวิชาสังคมศาสตร์ทั้งหมดคือรัฐศาสตร์ ประวัติศาสตร์ สังคมศาสตร์ นิติศาสตร์ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศและเศรษฐศาสตร์ ซึ่งสาขาวิชา เหล่านี้เป็นสาขาวิชาบังคับในหลักสูตรของ IEP ดังนั้น สาขาวิชารัฐศาสตร์จึงสามารถรับนักศึกษาที่จบจากสาขาวิชาอื่นได้ เช่น จากสาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ หรือวิศวกรรมศาสตร์และเศรษฐศาสตร์ก็ได้ นักศึกษาที่จะเลือกสาขาวิชานี้ต้องมีความรู้ทั่วไปในสังคมโลกปัจจุบันที่สำคัญ ๆ ทั้งในด้านการเมือง การปกครอง และเศรษฐกิจ
การศึกษารัฐศาสตร์ในฝรั่งเศสยังเป็นที่นิยมของนักศึกษาฝรั่งเศส และกลุ่มนายจ้าง เพราะว่าเป็นหลักสูตรที่ผลิตบุคลากร ผู้ที่มีความรอบรู้ระดับสูง สามารถที่จะปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์และสภาพแวดล้อมทางวิชาชีพเป็นอย่างดี

หลักสูตรของโรงเรียนชั้นสูง
Political Studies Institute (IEP) Curriculum

แนะนำหลักสูตรของสถาบัน IEP
หลักสูตรแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ปีแรกจัดว่าเป็นปีแห่งการเปลี่ยนแปลงระหว่างการศึกษาระดับมัธยมศึกษาและอุดมศึกษาของนักศึกษา การศึกษาในปีแรกจะสอนหลากหลายวิชา ในปีที่ 2 นักศึกษาจะต้องเลือกหลักสูตรที่มีการศึกษาทั้งวิชาทั่วไปและวิชาเฉพาะด้าน จำนวนหลักสูตรและชื่อหลักสูตรจะ แตกต่างกันออกไปในแต่ละสถาบัน เมื่อจบหลักสูตรครบ 3 ปีแล้วจะได้รับปริญญาบัตรที่เทียบเท่ากับปริญญาบัตรระดับที่ 2 ของมหาวิทยาลัย หลังจากนั้นสามารถที่จะศึกษาต่อในระดับที่ 3 หรือหลักสูตร DEA หรือ DESS ของสถาบัน IEP ได
รายชื่อหลักสูตรที่ให้เลือกในปีที่ 2
Communication and Human Resources เหมาะสำหรับบุคคลที่ต้องการประกอบอาชีพ ในด้านการสื่อสารทุกประเภทคือ สื่อมวลชน โฆษณา การหาเสียงทางการเมือง การสื่อสารภายในสถาบันหรือบริษัท และยัง เหมาะกับบุคคลที่ต้องการประกอบอาชีพในด้านการบริหารงานฝ่ายบุคคล Economics and Finance จุดประสงค์ของหลักสูตรนี้คือ ทำให้นักศึกษา เข้าใจการดำเนินงานของบริษัททางด้านการบริหาร การเงิน และการโฆษณาซึ่งจะช่วยพัฒนาความสามารถให้อย่างเพียงพอที่จะเข้ารับตำแหน่งที่มี ความรับผิดชอบสูงในบริษัท
International Section เหมาะกับนักศึกษาที่ต้องการทำงานกับบริษัทต่างประเทศ หรือต้องการความรู้ความชำนาญในปัญหาของ EU ด้านต่าง ๆ หรือต้องการศึกษาอย่างลึกซึ้งในเรื่องระบบนานาชาติปัจจุบัน หรือต้องการประกอบอาชีพทางการทูต สิ่งจำเป็นของการศึกษาหลักสูตรนี้คือ การมี ความรู้หลาย ๆ ภาษาเป็นอย่างดี
Civil Service Section เหมาะสำหรับบุคคลที่ต้องการเป็นข้าราชการ
เงื่อนไขเข้ารับการศึกษา
การเข้ารับการศึกษาในชั้นปีที่ 1 ใช้ระบบการสอบคัดเลือก นักศึกษาที่จบ Bac แล้ว สามารถที่จะสมัครสอบคัดเลือกได้ หลังจากเข้าโรงเรียนเตรียม 1 ปี หรือในภาคฤดูร้อน ลักษณะพิเศษของสถาบัน IEP อยู่ที่ความหลากหลายของนักศึกษา โดยเฉพาะในการรับนักศึกษาเข้าปีที่ 1 ซึ่งจูงใจนักศึกษาจาก หลาย ๆ สาขาวิชา นักกฎหมาย นักประวัติศาสตร์ วิศวกร นักภาษาศาสตร์นักเศรษฐศาสตร์ ซึ่งมารวมกันอยู่ในสถาบันนี้ เพื่อการเพิ่มเติมในสิ่งที่ยังขาดของแต่ละคน
การเข้ารับการศึกษาในชั้นปีที่ 2 ใช้ระบบการสอบคัดเลือก สำหรับคนที่สำเร็จอุดมศึกษาระดับ Bac + 3 ปี นักศึกษาไทยที่สนใจหลักสูตรที่สมบูรณ์ของสถาบัน IEP มีเงื่อนไขเดียวกันกับนักศึกษาฝรั่งเศสในการสมัครเข้ารับ การศึกษา ซึ่งนอกจากต้องมีความรู้ภาษาฝรั่งเศสอย่างดีเยี่ยมแล้วยังต้องมี ความรู้ทั่วไปพอสมควรที่จะสามารถสอบคัดเลือกเข้าไปเรียนต่อได้ นอกจากนี้ ยังมีหลักสูตรรัฐศาสตร์นานาชาติสำหรับนักศึกษาต่างชาติที่สำเร็จ BA แล้ว การเข้ารับการศึกษา ใช้วิธีการพิจารณาผลการเรียนที่ผ่านมาและการสอบภาษาฝรั่งเศส นักศึกษาที่ได้รับประกาศนียบัตร DALF แล้วไม่ต้องสอบภาษา

หลักสูตรของมหาวิทยาลัย
University Curriculum

แนะนำหลักสูตรของมหาวิทยาลัย
ในมหาวิทยาลัยไม่มีการศึกษาหลักสูตรรัฐศาสตร์ในระดับที่ 1 (Undergraduate) คณะนิติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยบางแห่งจัดหลักสูตร รัฐศาสตร์ในระดับที่ 2 แต่หลักสูตรของมหาวิทยาลัยเริ่มเป็นหลักสูตรที่น่าสนใจในระดับที่ 3 เพราะเป็นหลักสูตรเฉพาะด้านที่มุ่งไปทางการวิจัยและผู้เชี่ยวชาญ ตั้งแต่ระดับ DEA จนถึง Ph.D. หรือ DESS (หลักสูตรที่เน้นทางด้านการ ประกอบอาชีพ)
เงื่อนไขเข้ารับการศึกษา
ผู้ที่ได้รับปริญญาระดับ BA แล้ว อาจจะได้รับการพิจารณาให้เข้ารับการศึกษาระดับ Licence หรือ Ma๎trise ระดับที่ 3 ของมหาวิทยาลัย โดยจะพิจารณาจากผลการเรียนและวิชาเฉพาะด้านที่จบมา